10
Treecology

Treecology is ontstaan vanuit de vraag hoe we collectief een jaarring voor de toekomst kunnen toevoegen aan de cultuurhistorische identiteit van een stadspark. Op uitnodiging van Witte Rook leerde de Onkruidenier het Wilhelminapark in Breda kennen en haar vele bewoners: van de treurbeuk en de catalpa bij de vijver tot de taxus en de Japanse esdoorn, om maar een paar van de bijzondere en soms al zeer oude bomen te noemen. Dit park is eind 19e eeuw ontworpen door landschapsarchitect Leonard A. Springer. Onlangs werd haar 125-jarige bestaan gevierd. Sommige bomen wonen al 125 jaar in het park. Het zijn levende tijdlijnen die ons verbinden met de ecologie van het verleden. Parken worden gerenoveerd, maar veelal wordt er gekeken naar de cultuurhistorische waarde en oorspronkelijke visie van de architect. Zo worden in Breda Springer’s visie en zichtlijnen opnieuw geïnterpreteerd. De bomen in het Wilhelminapark leerden ons dit te bevragen en de waardes van het park te hereiken:

Hereiken werkw. Uitspraak: [‘hɛrɛikə(n)]

opnieuw eiken, opnieuw bepalen aan welke normen iets moet voldoen, waarbij het perspectief van bomen en andere organismen gewichtig wordt meegenomen in het geheel.

Wat betekent Springer’s landschapsstijl in deze tijd en met de kennis van ecologie van vandaag? Als we een stadslandschap voor de toekomst willen behouden, welk ecologisch denken en handelen hebben we dan nu nodig? Hoe beschermen we niet alleen de landschappelijke, menselijke zichtlijnen als beschermd stadsgezicht, maar vooral die van de eiken, de grassen, het water en het voor ons volledig onzichtbare bodemleven. Naast horizontale zichtlijnen zijn het verticale zichtassen die onze zintuigen openen voor de bomen. Vanuit de bomen zien we de zichtlijnen die wijzen naar de grond die de boom nodig heeft, het water dat de boom voedt, de insecten die in en rond de bast leven, de wortelnetwerken en schimmels waarmee ze communiceren en de plantenfamilies die om hen heen groeien. Vanuit een gezichtslijn vertakken we ons in een web van relaties en zien we de ecologie die verstrengeld is met de bomen: Treecology.