Relearning Aquatic Evolution
Nederland verschuilt zich sinds jaar en dag achter steeds hoger wordende dijken. Deze dijken zijn ons bestaansrecht, zo hebben we geleerd, de redding voor de ondergang. Maar is dat wel zo? Is het almaar ophogen van dijken vanwege een stijgende zeespiegel wel een duurzame oplossing, en wat zou er gebeuren als we de zee juist zouden verwelkomen? In hoeverre is de mens met haar fysiek in staat zich aan te passen en een meer symbiotische relatie met het water te ontwikkelen?
De Onkruidenier doet sinds 2015 onderzoek naar hoe we een andere relatie kunnen opbouwen met de zilte en vernattende leefomgeving. Onze propositie is dat de mens zich niet alleen technologisch, maar ook fysiek en biologisch kan aanpassen aan zijn omgeving. Toen curator Rieke Vos ons uitnodigde een nieuw werk te ontwikkelen voor de tentoonstelling ‘Chapter 5ive: Countryside, the Future’ in Het HEM, Zaandam, die voortkwam uit het onderzoek van Rem Koolhaas en Samir Bantal, bleven we met een aantal vragen zitten. Hoe verbeelden we ons onderzoek, dat draait om aanpassing aan de zee, in een gebouw waar het waterlandschap afwezig lijkt?
Relearning Aquatic Evolution is een ecotoon die deint tussen de zones van land en zee en het circadiaanse ritme van de getijden omarmt. In deze installatie verwelkomden we het publiek om binnen een gesedimenteerd landschap te verkennen. Tijdens de installatiefase goten we elke dag laagje voor laagje een kalk sediment kalk op de vloer, het circadiaanse ritme van de getijden omarmend. Vervolgens omringden we het met verschillende dobbers, die in patronen bewogen en werden gestuurd door het zachte ritme van de zee. Zo trainden we ons lichaam om zich binnen aan te passen aan de getijden cadans, terwijl we ons voorbereiden op aquatische trainingssessies in de buitenlucht. We organiseerden deze sessies op het eiland Terschelling tijdens Oerol festival 2022, waarbij we het landschap van het wad daar verbonden met het binnen landschap van Het HEM.
De installatie in Het HEM laat zien hoe de zee altijd om ons heen is, zelfs als we thuis zitten te wachten tot de waterkoker kookt. In onze huizen, ‘schelpen’ van beton bestaande uit mengsels van voormalige zeedieren, creëren we voortdurend kalk sedimenten in de spiraal van de waterkoker. In huis activeren we ons eigen getijdenlandschap in de cadans van op- en neer stromend water.
Bijdragende kunstenaars aan Chapter 5ive: Ian Cheng, Jasper Coppes, Agnes Denes, Cathy van Eck, Future Farmers, Christian Jankowsky, Suzanne Husky, Gerard Ortín, Diogo Passarinho Studio, Musasa & Maarten Vanden Eynde, Rembrandt van Rijn, Xinlin Vivian Song, Agnes Waruguru, de Onkruidenier en anderen.
Speciale dank aan IONA Stichting voor hun support.
Fotografie door Beeldsmits.