24.04.21 Arnhem Zuid

zondag 25 april: nationale dag van de paardenbloem

Op zondag 25 april vieren we voor de tweede maal de nationale dag van de paardenbloem.

Deze veelzijdige plant heeft aandacht nodig, want er zijn er steeds minder. En dat is geen goed nieuws voor de biodiversiteit in de stad. Een plek in de spotlight is wat het plantje dus verdient!

Op deze dag brengen we alle soorten in kaart, zo krijgen we een beter beeld van de paardenbloem. We roepen iedereen op om foto’s van paardenbloemen te maken en met ons te delen via #dagvandepaardenbloem op social media zoals Instagram en Facebook. Natuurlijk wél in je directe omgeving wanneer je een frisse neus haalt.

Doe je mee?
We nodigen iedereen uit om mee te helpen om de paardenbloem op social media aan het woord te laten. Hoe kan jij helpen?

Stap 1: Maak de foto
Op 25 april neem je een of meerdere foto‘s van paardenbloemen. Dat mag overal; in je achtertuin, tussen stoeptegels bij de lantaarnpaal of misschien kom je wel een paardenbloem tegen op een onverwachte locatie tijdens je ‘frisse neus’ – wandeling. Ga niet onnodig het huis uit, maar kijk vooral op de plekken rondom je huis.

Stap 2: Zoek de soort
Wil je de juiste naam van jouw paardenbloem erbij plaatsen? Dat kan! Op deze website vind je de naam van jouw paardenbloem. Wist je dat er momenteel maar liefst tien secties zijn waarin Nederlandse paardenbloemen worden onderverdeeld? Dus, tot welke sectie behoort jouw vondst?

Stap 3: Deel met #dagvandepaardenbloem
Vervolgens plaats je de gemaakte foto’s op Instagram en/of Facebook met je locatie, eventueel de juiste naam (als je die gevonden hebt natuurlijk!) en gebruik de hashtag: #dagvandepaardenbloem. Op deze manier kunnen wij alle prachtige kiekjes bewonderen en vastleggen in een digitaal 
paardenbloemenarchief.

* https://www.ruimtekoers.nl/dag-van-de-paardenbloem/
* www.taraxacumnederland.nl/dag-van-de-paardenbloem
* www.onkruidenier.nl/project/werkplaats-de-paardenbloem

19.10.20

Vondsten uit de berm

In de zomer van 2020 begon een nieuw avontuur voor Werkplaats de Paardenbloem. Veel van de bermen in Arnhem Zuid zagen er dit jaar nog nooit zo weelderig uit. Wat een beetje minder maaien al niet kan doen voor de biodiversiteit. En met deze vondst werden deze wilde bermen een plek om kennis te (her)ontdekken en stukken stadsecologie onder de loep te nemen. 

Het begon met het maken van een serie wandelingen door de verschillende wijken van Arnhem Zuid waar we in gesprek raakten met bewoners over de verdwenen alledaagse gebruiken om wilde kruiden toe te passen in onze huishoudens. Waarom we het soms vervreemdend vinden om verse brandnetels uit de berm te oogsten en heel gewoon vinden om het in een pakje brandnetelthee uit de supermarkt te kopen? Is dit een disbalans tussen de economie en ecologie van ons huishouden? 

In onze zoektocht in Arnhem Zuid leidde onze gesprekken met bewoners leiden steeds vaker naar onze kwetsbaarheid in tijden van een mondiale pandemie. Hoe houden we onszelf gezond? En hoe kunnen we al in onze directe leefomgeving hiervoor inspiratie of aanwijzingen vinden? Zeker nu we weer meer oog te lijken hebben voor de directe leefomgeving wanneer we meer vanuit huis werkzaam zijn.  

In het werkproces selecteerde we zeven veel voorkomende planten uit de berm voor Werkplaats de Paardenbloem. Van elk van deze planten wordt telkens één eigenschap belicht die een bepaalde werking of invloed heeft op ons lichaam. Ontwerper Maaike Besseling maakte van deze zeven planten een prachtige serie illustraties en deze poster. Hiermee heeft de werkplaats zich kunnen uitbreiden met een serie nieuwe planten en verborgen verhalen.

31.08.20 Arnhem Zuid

Stadssjamanen op zoek naar kruiden in Arnhem Zuid

Na een prachtig voorjaar met veel stadswandelingen is de Onkruidenier in de zomermaanden weer neergestreken met Werkplaats de Paardenbloem in Arnhem Zuid. In deze periode houden de meeste paardenbloemen een zomerstop en wachten ze op natter en koeler weer. Daarom is het assortiment van bruikbare kruiden in de werkplaats aan het uitbreiden. In de bermen langs de dijk, uitwaarden, grasvelden en wegen groeien veel verschillende planten, elk met hun eigen toepassing, gebruik of verhaal.

Tijdens een aantal voorverkenningen raakte we in gesprek over de rol van wilde planten en onze gezondheid. Welke verborgen kennis zit in de lokale vegetatie verscholen? Hoe komt het dat brandnetel thee een zuiverende werking heeft voor ons bloed of dat hondsdraf een goede werking heeft op onze luchtwegen en antivirale functies heeft? En waarom de bittere smaak van paardenbloemen werkt als detox voor onze lever en nieren?

Tijdens Ruimtekoers Festival is Werkplaats de Paardenbloem weer open om ervaringen en inzichten met elkaar uit te wisselen. Tijdens een serie expedities door het landschap van Arnhem Zuid zoeken we als stadssjamanen naar de heilzame werking van planten.

Kijk voor het programma hier op de site van Ruimtekoers.

26.04.20 NDSM

Anatomie van de paardenbloem

Wil je je verdiepen in de verschillende kenmerken van de paardenbloem? We helpen je een beetje op weg met deze video.

Heb je een paardenbloem gevonden en wil je deze zelf op naam brengen? Kijk dan gerust even in de determinatie quickscan.

15.04.20

#dagvandepaardenbloem op 26 april

Met gebundelde krachten lanceren Taraxacum Nederland, Ruimtekoers, Natuurcentrum Arnhem en de Onkruidenier gezamenlijk de allereerste editie van de Nationale Dag van de Paardenbloem. De laatste zondag van april, dit jaar op 26 april, zal vanaf 2020 door het leven gaan als de Nationale Dag van de Paardenbloem. 

De allereerste editie van de dag van de paardenbloem vindt geheel digitaal plaats. We nodigen iedereen die geïnteresseerd is in de waarde van wilde planten in de stad uit om mee te helpen aan een paardenbloem take-over op social media op de allereerste Nationale Dag van de Paardenbloem. Laat de paardenbloem eens een keer aan het woord en opkomen voor de Nederlandse natuur. Hoe?

Stap 1.
Op 26 april neem je een of meerdere foto‘s van paardenbloemen. Dat mag overal; in je achtertuin, tussen stoeptegels bij de lantaarnpaal of misschien kom je wel een paardenbloem tegen op een onverwachte locatie tijdens je ‘frisse neus’ – wandeling. Ga niet onnodig het huis uit, maar kijk vooral op de plekken rondom je huis.

Stap 2.
Maak één foto van de zijkant van de plant én één foto van bovenaf. Zodat het totale blad rozet zichtbaar is! Zie daarvoor de afbeeldingen hierboven.

Stap 3.
Wil je de juiste naam van jouw paardenbloem erbij plaatsen? Dat kan! In het URBANARIUM vind je de naam van jouw paardenbloem. Wist je dat er momenteel maar liefst tien secties zijn waarin Nederlandse paardenbloemen worden onderverdeeld? Dus, tot welke sectie behoort jouw vondst?

Stap 4.
Vervolgens plaats je de gemaakte foto’s op Instagram en/of Facebook met je locatie, eventueel de juiste naam (als je die gevonden hebt natuurlijk!) en gebruik de hashtag: #dagvandepaardenbloem. Op deze manier kunnen wij alle prachtige kiekjes bewonderen en vastleggen in een digitaal paardenbloemen archief.

14.04.20

Paardenbloemen limonade

Deze limonade van paardenbloemen is heerlijk, eenvoudig en voor velen een klassieker om elk jaar zelf te maken. Wij zijn er ook dol op en gebruiken de limonade graag in zomerse drankjes, in dressings of door de yoghurt.

Dit is een recept waarmee je 1 liter limonade kunt maken.

Ingredienten:
200 paardenbloemhoofdjes
1 liter water
600 gram suiker of honing
10 gram citroenzuur of sap van een halve citroen

Benodigdheden:
Pan
Zeef
Pollepel
Kaasdoek of theedoek
Goed schoongemaakte flessen liefst met beugeldop
Trechter

Eerst verzamel je ongeveer 200 bloemhoofdjes van de paardenbloem.
Terug in de keuken worden ligt er een klein ontledings klusje te wachten. Elke bloem bestaat uit een geel en groen gedeelte. Deze twee gaan we van elkaar scheiden. Dit doe je omdat het onderste groene deel snel een bittere smaak geeft aan je limonade. Dus met je handen kun je de gele pluizige bloemblaadje scheiden van de groene onderkant.

In een pan breng je vervolgens 1 liter water aan de kook. Vervolgens stooi je de gele bloemen in de pan en het mengsel kort roeren. Doe dan het deksel op de pan en zet het vuur uit. Dit mengsel laat je afkoelen en 1 dag staan. Zo ontstaat er een sterk en smakelijke infusie.

De volgende zeef je de bloemen eruit en doe je het vocht weer terug in de pan. Voeg hierbij de suiker of honing en citroensap toe. Breng het nog even aan de kook en giet daarna voorzichtig de hete limonade in schone flessen.

19.03.20 Wolvega

Interview met paardenbloem expert Karst Meijer

Paardenbloemen hebben stadse fratsen; in een stedelijke omgeving evolueren paardenbloemen veel sneller.

Het idee dat ruige bermen lelijk of slecht zijn of – nog erger – dat paardenbloemen een soort onkruid zijn, is grote onzin. Ze zijn juist heel erg nuttig en hard nodig voor de biodiversiteit. Dat is tegenwoordig zo’n hippe en veel gebruikte term; mensen weten vaak niet meer wat ermee bedoeld wordt. Maar het gaat hierom: er komen steeds minder insecten. Daardoor raakt de voedselvoorziening in de war. Heel simpel gezegd: als we niets zouden doen, groeit er straks geen appeltje meer aan de boom. Bloeiende planten, zoals de paardenbloem, zijn nodig om het aantal insecten weer op peil te krijgen. We moeten met z’n allen goed begrijpen dat niets van wat er in de supermarkten ligt, vanzelfsprekend is.”

De redactie van Ruimtekoers zocht Karst Meijer op bij zijn Herbarium Frisicum in Wolvega. Lees het hier op de website van Ruimtekoers Festival.

07.07.19 Paardenbloemstraat

Lezing Paardenbloem

De groene publieke ruimte bevat vaak een hoop spontane gasten. Tot een paar jaar terug zouden we deze met allerlei bestrijdingsmiddelen te lijf gaan. Maar nu ligt er een schatkamer aan onbenut potentieel. En dat begint al in het gazon.

In Malburgen vind je een overvloed aan paardenbloemen. Er is niet één paardenbloem. Waarschijnlijk groeien er in Malburgen wel 60 verschillende soorten paardenbloemen?! Vandaag leren we de diversiteit aan verschillende paardenbloemen ontdekken met Karst Meijer. Als echte kenner is hij al bijna 40 jaar bevlogen over de wereld van de paardenbloem. Karst heeft in Friesland het Herbarium Frisicum waar hij ook zijn collectie paardenbloem heeft. Samen met Karst ontdekken we de wondere wereld van deze plant.

05.07.19 Paardenbloemstraat

Paardenbloemenbier

Voor de opkomst van de supermarkt was voedsel veel meer seizoensgebonden. Wilde je buiten het seizoen genieten van bepaalde groentes, dranken, of gerechten, dan waren er tal van manier om je eten te conserveren.

Een belangrijke voorziening naast voldoende voedsel was schoon drinkwater. En de manier om water drinkbaar te maken was bier. Vandaag verwelkomen we Nevel: brouwerij van Mattias Terpstra en Vincent Gerritsen in de werkplaats. Met hen ontdekken we welke wilde planten er tot laat in de middeleeuwen werden gebruikt bij brouwen, hoe je wilde gist kunt temmen en welke zij zelf gebruiken bij het brouwen. Tijdens een wandeling door de wijk ontdekken we verborgen smaken van wilde planten en natuurlijk de paardenbloem bij het bierbrouw proces. Samen experimenteren we hoe bier uit Malburgen zou smaken met lokale wilde planten.

04.07.19 Paardenbloemstraat

Pigment en verfstof

Wist je dat er in Japan paardenbloemen bestaan in allerlei kleuren? Het is zelfs een heel vakmanschap om blauwe, rode, roze, oranje of zelfs witte paardebloemen te kweken naast de gebruikelijke gele variant.

In Werkplaats de Paardenbloem staat vandaag het maken van plantaardig pigment en verf centraal. De bloemen, het blad en vooral de wortels bevatten mooie pigmenten waarmee we inkt of verfstof kunnen maken. Ontwerper en expert op het gebied van natuurlijke pigmenten, Lucila Kenny, verft met lokale planten. Samen met haar gaan we experimenteren met paardenbloemen om onze eigen kleurpigmenten te maken. Dit doen we met planten die we in de wijk vinden tijdens een wandeling waar we oogsten en leren over de verschillende planten.