15
Senecio congestus

De opvallende eenling op de foto groeit hier langs een recent gegraven oeverrand in de nieuwe wijk Rijnvliet. In deze nieuwe eetbare wijk aan de rand van Utrecht is het een stralende solo show voor deze moerasandijvie. Met terughoudende voorzichtigheid betreed deze schoonheid een nieuw habitat.

In Nederland is moerasandijvie een redelijk zeldzame verschijning. Er was een tijd dat men dacht dat de plant hier uitgestorven was. Maar inmiddels weten we dat waar nieuw land ontstaat, in de nabijheid van water, de plant graag van de partij is. Het gedeeltelijk inpolderen van de Zuiderzee en het realiseren van het IJsselmeer creëerde een landschap waar moerasandijvie perfect kon gedijen en zich massaal liet zien.

In natte omgevingen en na het verstoren van de bodem krijgt deze typische pioniersplant de kans om zich te vestigen. Dan laat hij zichzelf al gauw in groten getale zien. Dit komt door het grijzige vruchtpluis dat na de bloei talrijk wordt gevormd. Moerasandijvie heeft de neiging om plotseling met duizenden exemplaren aanwezig te zijn op een plek.

De plant heeft bleekgroene en wat wollig-behaarde bladeren die eerst een rozet vormen. Het is een één of tweejarige plant die vanuit de rozet kan opgroeien tot een hoogte van een meter. Zoals zijn naam al aangeeft houdt hij van natte voeten en je kunt hem vinden in ondiepe drassige gebieden en aan de oever van stroompjes. Vanaf mei tot juli vormen er gele stervormige bloemen en die zitten zo vol met nectar dat ze een intense honinggeur door de atmosfeer verspreiden.

Aan de bloemen kun je goed zien dat moerasandijvie familie is van de composieten. Het is een grote plantenfamilie waar jacobskruiskruid, klein kruiskruid en zilverkruiskruid ook toebehoren. Dit zijn vrij giftige planten. Het is daarom niet verwonderlijk om te denken dat ook moerasandijvie niet goed voor je zal zijn, maar het tegendeel is echter het geval. De plant wordt her en der als een groente gezien en is veilig voor menselijke consumptie. De jonge bladeren kunnen als salade gegeten worden, gekookt als groente of zelfs als een soort zuurkool worden ingemaakt.

Zullen we deze plant binnenkort ook in het assortiment van de Buurtsuper terugvinden? Het eten van moerasandijvie werd voorheen wel als armoedig bestempeld. In het polderlandschap ten noorden van Amsterdam, stond moerasandijvie ook wel bekend onder de naam ‘armoedsbloem’.