16
Brassica oleracea

Tijdens een winterse wandeling door Rijnvliet in december 2019 met twee kersverse bewoners deden we een prachtige vondst. In deze nieuwe wijk in aanbouw vindt momenteel veel verplaatsing en verstoring van de ondergrond plaats. Vooral olie houdende zaden die in de bodem zitten kunnen nog na lange tijd eenvoudig kiemen en komen op deze manier weer boven. Zodoende troffen we veel jonge planten van de zwarte mosterd (Brassica nigra) en raapzaad (Brassica rapa) aan.

Tussen deze twee soorten ontdekten we ook een plant met koolachtig grijsblauw blad. De gele bloemen waren inmiddels uitgebloeid en vervangen door lange zaaddozen, die op sommige plekken waren opengespleten. Door het zachte winter weer verscheen er al een kleine kraamkamer met ontkiemde zaden. Bij nadere inspectie bleek het te gaan om een exemplaar van de wilde kool (Brassica oleracea). De plek waar de plant groeit zou in het voorjaar worden bebouwd met een nieuw blok koopwoningen. We besloten een aantal zaden te verzamelen.

Zwarte mosterd, raapzaad en wilde kool behoren tot dezelfde familie van de kruisbloemen (brassicaceae), het zijn tevens de drie voorouders van veel koolsoorten. Koolsoorten zoals rode kool, palmkool, spruiten, bloemkool, boerenkool of broccoli, die we veel in de winkel aantreffen, zijn allemaal directe afstammelingen van de drie wilde planten die samen de Driehoek van U vormen.

In de jaren dertig van de vorige eeuw deed Koreaans-Japanse botanicus, Woo Jang-choon onderzoek naar de evolutie en relaties tussen leden van het plantengeslacht Brassica. Zijn theorie, genaamd de Driehoek van U, stelt dat het DNA van deze drie voorouderlijke soorten van Brassica op natuurlijke wijze hebben gekruist. Uit deze kruisbestuiving zijn nieuwe planten ontstaan die onderling ook weer zijn gaan kruisen. Studies naar het DNA en eiwitten hebben deze theorie bevestigt. Met onze vondst in Rijnvliet hebben we dus de drie oersoorten te pakken waaruit uiteindelijk eindeloos veel koolsoorten zijn voortgekomen. Wereldwijd vinden we tegenwoordig honderden gecultiveerde groentes die uit deze driehoeksrelatie zijn ontsproten.

Dit voorjaar zijn de zaden van de wilde kool in kweekpotjes gezaaid. Na 6 weken staan er nu zo’n 90 plantjes te popelen om weer terug de Rijnvlietse aarde in te gaan. Komende periode gaat onze zoektocht verder naar de wereld van kool en hebben we met de Metaal Kathedraal een goed nieuw onderkomen gevonden voor de nieuwe generatie wilde kool.